Bản Vẽ Biện Pháp Thi Công Hạ Mực Nước Ngầm (Chung cư 24 tầng)

01-10-2025 KXD Team

1. Giới thiệu tổng quan

Thi công phần ngầm của các chung cư cao tầng luôn là một thách thức, đặc biệt khi mực nước ngầm (MNN) cao hơn đáy móng. Việc kiểm soát và hạ MNN không chỉ đảm bảo môi trường thi công khô ráo mà còn là yếu tố sống còn quyết định sự ổn định của hố đào và an toàn cho các công trình lân cận. Một biện pháp thi công hạ mực nước ngầm được lập luận bài bản, dựa trên bản vẽ chi tiết và tính toán chính xác, là chìa khóa để giải quyết bài toán phức tạp này. Bài viết này sẽ đi sâu vào các phương pháp, quy trình và cung cấp bộ tài liệu thiết kế mẫu để các kỹ sư áp dụng vào thực tế.

2. Các phương pháp hạ mực nước ngầm phổ biến & bản vẽ nguyên lý

Tùy thuộc vào đặc điểm địa chất, chiều sâu hố đào và quy mô dự án, có 3 phương pháp hạ mực nước ngầm chính được áp dụng.

2.1. Phương pháp kim lọc (Wellpoint System)

Mô tả: Đây là phương pháp phổ biến nhất cho các hố móng có độ sâu trung bình (từ 4-6m). Hệ thống bao gồm nhiều ống lọc (kim lọc) đường kính nhỏ, được liên kết với nhau bằng một đường ống góp chung và kết nối vào máy bơm chân không. Máy bơm sẽ hút nước ngầm qua các kim lọc, tạo ra một vùng khô ráo bên trong hố đào.
Bản vẽ nguyên lý:
Lưu ý chuyên gia: Hiệu quả nhất với đất có hệ số thấm từ trung bình đến cao (cát, cát pha). Cần chú ý bố trí khoảng cách giữa các kim lọc (thường từ 1-3m) để đường cong hạ MNN nằm hoàn toàn dưới đáy hố đào. Tuyệt đối không tắt bơm đột ngột để tránh nguy cơ bục đáy.

2.2. Phương pháp giếng sâu (Deep Well System)

Mô tả: Áp dụng cho các hố móng rất sâu (>6m) hoặc khi cần hạ MNN trên một diện tích lớn. Mỗi giếng là một hố khoan đường kính lớn, bên trong đặt ống lọc và máy bơm chìm công suất cao. Nước sẽ được bơm trực tiếp từ giếng lên và xả ra xa khu vực thi công.
Bản vẽ nguyên lý:
Lưu ý chuyên gia: Phương pháp này có thể gây sụt lún cho các công trình xung quanh nếu không có giải pháp tường vây hoặc cọc ván thép bảo vệ. Cần thực hiện quan trắc lún liên tục. Việc tính toán lưu lượng và bán kính ảnh hưởng của giếng phải dựa trên kết quả khảo sát địa chất thủy văn chi tiết.

2.3. Phương pháp kim phun tia (Ejector System)

Mô tả: Đây là giải pháp đặc biệt hiệu quả cho các loại đất có hệ số thấm thấp (sét pha, bùn) mà hai phương pháp trên không hiệu quả. Hệ thống sử dụng nguyên lý Venturi: một dòng nước áp lực cao được bơm xuống qua một vòi phun, tạo ra vùng chân không hút nước ngầm vào và đẩy lên bề mặt.
Lưu ý chuyên gia: Chi phí đầu tư và vận hành cao hơn, kỹ thuật thi công phức tạp. Tuy nhiên, đây là giải pháp "cứu cánh" cho các điều kiện địa chất khó khăn, nơi mà wellpoint không đủ lực hút và deep well không hiệu quả.

3. Các lỗi thường gặp và cách khắc phục

Lỗi 1: Cát chảy vào đầu lọc gây tắc hệ thống.
- Hậu quả: Giảm hiệu quả bơm, máy bơm quá tải, hỏng hóc. Nước ngầm không được hạ đúng cao độ thiết kế.
- Giải pháp: Phải chọn lớp vải lọc và thiết kế cấp phối sỏi chèn xung quanh ống lọc phù hợp với thành phần hạt của đất. Trước khi đưa vào vận hành chính thức, cần tiến hành súc rửa giếng/kim lọc kỹ càng.
Lỗi 2: Hạ MNN quá mức gây sụt lún công trình lân cận.
- Hậu quả: Gây nứt, nghiêng, thậm chí sụp đổ các tòa nhà, cơ sở hạ tầng xung quanh. Đây là rủi ro pháp lý và tài chính cực lớn.
- Giải pháp: Lập mô hình tính toán hạ MNN để dự báo phạm vi ảnh hưởng. Bắt buộc phải lắp đặt các mốc quan trắc lún ở các công trình lân cận và theo dõi theo chu kỳ. Kết hợp với các giải pháp tường chắn (tường vây, cọc ván thép) để ngăn chặn sự lan rộng của vùng ảnh hưởng.
Lỗi 3: Bố trí giếng/kim lọc không hợp lý.
- Hậu quả: Tạo ra các "vùng chết" trong hố móng nơi MNN không được hạ đủ sâu, gây khó khăn cho thi công, có thể dẫn đến bục đáy hố đào.
- Giải pháp: Bản vẽ thiết kế phải thể hiện rõ vùng ảnh hưởng của từng giếng/cụm kim lọc, đảm bảo chúng giao nhau và bao phủ toàn bộ diện tích hố đào. Nên bố trí dày hơn ở những khu vực có nghi ngờ mạch nước ngầm mạnh.

4. Tải ngay bộ tài liệu đầy đủ

Để hỗ trợ các kỹ sư trong việc lập biện pháp thi công và triển khai thực tế, chúng tôi đã tổng hợp bộ tài liệu đầy đủ, bao gồm:

Bản vẽ chi tiết hệ thống hạ mực nước ngầm bằng Wellpoint và Deep Well.
Thuyết minh biện pháp thi công mẫu.
Checklist kiểm tra và nghiệm thu công tác hạ mực nước ngầm.

5. FAQ – Giải đáp thắc mắc thường gặp

Câu hỏi 1: Làm sao để lựa chọn phương pháp hạ mực nước ngầm phù hợp?
- Trả lời: Việc lựa chọn phụ thuộc vào 4 yếu tố chính: 1) Chiều sâu hố đào, 2) Đặc điểm địa chất đất nền (hệ số thấm), 3) Quy mô và mặt bằng công trình, 4) Yêu cầu về an toàn cho công trình lân cận. Cần có báo cáo khảo sát địa chất chi tiết để đưa ra quyết định cuối cùng.
Câu hỏi 2: Chi phí cho công tác hạ mực nước ngầm chiếm khoảng bao nhiêu % chi phí phần ngầm?
- Trả lời: Chi phí này biến động rất lớn, có thể từ 5% đến 20% tổng chi phí phần ngầm. Nó phụ thuộc vào phương pháp lựa chọn, thời gian thi công, và mức độ phức tạp của điều kiện địa chất.
Câu hỏi 3: Có cần xin phép khi xả nước ngầm ra môi trường không?
- Trả lời: Có. Theo quy định hiện hành, việc khai thác và sử dụng nước dưới đất (bao gồm cả bơm hạ MNN) và xả thải ra môi trường đều cần được sự cho phép của Sở Tài nguyên và Môi trường địa phương. Nhà thầu cần làm thủ tục này trước khi thi công.