Bản Vẽ Biện Pháp Thi Công Đào Đất Phần Ngầm Chung Cư Cao Tầng (24 tầng)

01-10-2025 KXD Team

1. Giới thiệu tổng quan

Thi công đào đất phần ngầm là hạng mục khởi đầu, giữ vai trò nền tảng cho toàn bộ dự án chung cư cao tầng. Một biện pháp thi công hiệu quả không chỉ đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công trình và các khu vực lân cận mà còn tối ưu tiến độ và chi phí. Tuy nhiên, đây cũng là giai đoạn tiềm ẩn nhiều rủi ro phức tạp nhất: sạt lở, biến dạng kết cấu liền kề, quản lý nước ngầm...

Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn chuyên sâu và toàn diện về biện pháp thi công đào đất theo phương pháp đào mở (Open Cut), một trong những phương pháp phổ biến nhất cho các dự án có mặt bằng rộng. Đồng thời, chúng tôi sẽ cung cấp bộ tài liệu đầy đủ bao gồm bản vẽ AutoCAD và thuyết minh chi tiết để các kỹ sư, kiến trúc sư có thể tham khảo và ứng dụng trực tiếp vào công việc.

2. Quy trình thi công đào đất hố móng (Phương pháp đào mở)

Đây là phương pháp truyền thống, thi công toàn bộ hố đào đến cao độ thiết kế sau đó mới tiến hành thi công kết cấu từ dưới lên (bottom-up).

2.1. Bước 1: Công tác chuẩn bị và định vị

Mô tả: Tiếp nhận và kiểm tra mặt bằng, giải phóng các chướng ngại vật. Dựa trên bản vẽ thiết kế, tiến hành định vị tim trục công trình, ranh giới hố đào và các công trình phụ trợ bằng máy toàn đạc, máy thủy bình. Lập hàng rào che chắn, biển báo an toàn quanh khu vực thi công.
Lưu ý chuyên gia: Sai số trong công tác định vị ban đầu có thể dẫn đến những sai lệch cực kỳ nghiêm trọng cho toàn bộ kết cấu sau này. Luôn phải có biên bản nghiệm thu định vị với sự tham gia của tư vấn giám sát và chủ đầu tư. Kiểm tra kỹ lưgỡng hệ thống hạ tầng ngầm (điện, nước, viễn thông) để có phương án di dời hoặc bảo vệ.

2.2. Bước 2: Thi công hệ tường vây/cừ chắn đất

Mô tả: Tùy thuộc vào điều kiện địa chất và chiều sâu hố đào, lựa chọn giải pháp tường chắn phù hợp để giữ ổn định thành đất. Các phương pháp phổ biến bao gồm:
- Cừ Larsen (Sheet Pile): Sử dụng máy ép thủy lực hoặc búa rung để hạ cọc ván thép xuống độ sâu thiết kế, tạo thành một vách ngăn kín.
- Cọc khoan nhồi tiếp tuyến hoặc tường Barrette: Thi công các cọc bê tông cốt thép đường kính lớn nằm sát nhau tạo thành một bức tường vững chắc trong đất.
Lưu ý chuyên gia: Việc lựa chọn phương pháp tường vây phải dựa trên kết quả khảo sát địa chất chi tiết. Với cừ Larsen, cần đặc biệt chú ý đến mối nối giữa các cừ để đảm bảo khả năng chống thấm nước. Thi công tường vây phải kết hợp quan trắc chuyển vị của các công trình lân cận.

2.3. Bước 3: Đào đất theo từng lớp và lắp đặt hệ giằng chống (Strutting System)

Mô tả: Tiến hành đào đất bằng máy đào (gầu nghịch hoặc gầu thuận). Quá trình đào được chia thành nhiều lớp, thường mỗi lớp sâu từ 2-3m. Sau khi hoàn thành mỗi lớp đào, tiến hành lắp đặt ngay hệ giằng chống (thường bằng thép hình H) để chống đỡ cho tường vây. Hệ giằng chống sẽ truyền lực từ vách tường vào các thanh chống ngang hoặc xiên.
Lưu ý chuyên gia: Đây là bước quan trọng nhất quyết định sự an toàn của hố đào. Phải tuân thủ nghiêm ngặt trình tự "Đào đất - Lắp hệ chống". Tuyệt đối không đào sâu quá thiết kế trước khi lắp đặt hệ chống tương ứng. Các mối liên kết của hệ giằng (bulông, hàn) phải được kiểm tra kỹ lưỡng.

2.4. Bước 4: Quản lý nước ngầm và nước mặt

Mô tả: Bố trí các hố thu (sump) tại các góc của hố đào. Nước ngầm và nước mưa sẽ chảy về các hố thu này và được bơm ra ngoài bằng máy bơm chìm công suất lớn. Xung quanh miệng hố đào cần làm các rãnh thu nước mặt để ngăn nước chảy vào bên trong.
Lưu ý chuyên gia: Mực nước ngầm hạ thấp đột ngột có thể gây sụt lún cho các công trình xung quanh. Cần có phương án quan trắc và tính toán tốc độ bơm hợp lý. Hệ thống bơm phải hoạt động 24/7 và luôn có máy bơm dự phòng.

2.5. Bước 5: Đào đất đến cao độ cuối cùng và thi công lớp bê tông lót

Mô tả: Sau khi hoàn thành hệ giằng chống ở tất cả các cao độ, tiếp tục đào phần đất cuối cùng đến cao độ đáy móng. Sử dụng kết hợp máy đào và nhân công để sửa móng thủ công. Nhanh chóng tiến hành đổ lớp bê tông lót để bảo vệ đáy móng, chống mất nước xi măng và tạo mặt bằng sạch sẽ để thi công cốt thép.
Lưu ý chuyên gia: Không để đáy hố đào tiếp xúc với thời tiết (nắng, mưa) quá lâu, tránh làm biến dạng tính chất cơ lý của đất nền. Lớp bê tông lót phải được thi công ngay trong ngày.

3. Các lỗi thường gặp và cách khắc phục

Lỗi 1: Sạt lở thành hố đào.
- Hậu quả: Gây mất an toàn lao động nghiêm trọng, ảnh hưởng tiến độ, có thể gây sụp đổ công trình lân cận.
- Giải pháp: Tuân thủ tuyệt đối trình tự đào đất và lắp đặt hệ giằng chống. Lựa chọn giải pháp tường vây phù hợp với địa chất. Thường xuyên kiểm tra, quan trắc chuyển vị tường vây và các công trình lân cận.
Lỗi 2: Hố đào bị ngập nước.
- Hậu quả: Làm mềm đất đáy móng, gây khó khăn cho việc thi công, ảnh hưởng chất lượng bê tông móng.
- Giải pháp: Thiết kế hệ thống bơm và rãnh thoát nước hiệu quả. Luôn có máy bơm dự phòng và nguồn điện ổn định. Lên kế hoạch thi công nhanh gọn trong mùa khô.
Lỗi 3: Tường vây bị biến dạng, phình ra.
- Hậu quả: Gây nứt, hư hỏng kết cấu ngầm, ảnh hưởng đến ổn định chung của công trình.
- Giải pháp: Tính toán và thiết kế hệ giằng chống đủ khả năng chịu lực. Thi công lắp đặt và kích hoạt hệ giằng đúng quy trình kỹ thuật.

4. Tải ngay bộ tài liệu đầy đủ

Để hỗ trợ các kỹ sư có một tài liệu tham khảo chi tiết và trực quan nhất, chúng tôi đã tổng hợp bộ bản vẽ biện pháp thi công đào đất đầy đủ. Bộ tài liệu bao gồm:

Thuyết minh biện pháp thi công chi tiết.
Bản vẽ mặt bằng, mặt cắt bố trí hệ tường vây và giằng chống.
Chi tiết các liên kết của hệ giằng chống.
Tải ngay File PDF Biện pháp thi công tại đây
Download Bản vẽ AutoCAD mẫu

5. FAQ – Giải đáp thắc mắc thường gặp

Câu hỏi 1: Khi nào nên chọn phương pháp Top-down thay vì đào mở?
- Trả lời: Phương pháp Top-down thường được ưu tiên cho các công trình có tầng hầm sâu (từ 3 tầng trở lên), mặt bằng thi công chật hẹp, bị bao bọc bởi các công trình hiện hữu yêu cầu không được gây biến dạng. Top-down giúp tận dụng các sàn tầng hầm làm hệ chống đỡ, giảm thiểu biến dạng và cho phép thi công phần thân và phần ngầm đồng thời, rút ngắn tiến độ.
Câu hỏi 2: Chiều sâu đào đất tối đa cho phương pháp đào mở là bao nhiêu?
- Trả lời: Về lý thuyết, không có giới hạn tuyệt đối. Tuy nhiên, khi hố đào càng sâu, hệ thống giằng chống sẽ càng phức tạp, tốn kém và chiếm nhiều không gian thi công. Thông thường, phương pháp đào mở hiệu quả về kinh tế cho các hố đào có độ sâu dưới 10-12m. Với các hố đào sâu hơn, cần cân nhắc so sánh với các phương án khác như Top-down hoặc semi Top-down.
Câu hỏi 3: TCVN nào quy định về an toàn trong thi công đào đất?
- Trả lời: Các kỹ sư cần tham khảo QCVN 18:2021/BXD "Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về An toàn trong xây dựng" và TCVN 4447:2012 "Công tác đất - Thi công và nghiệm thu". Các tiêu chuẩn này cung cấp những quy định chi tiết về độ dốc mái ta luy, hệ thống chống đỡ, khoảng cách an toàn và các biện pháp đảm bảo an toàn lao động.