Tài liệu hướng dẫn lập Biện Pháp Thi Công Dự Thầu: Hướng Dẫn Chi Tiết Từ A-Z Để Thắng Thầu

05-09-2025 KXD Team

1. Giới thiệu tổng quan

Biện pháp thi công (BPTC) dự thầu không chỉ là một tài liệu kỹ thuật bắt buộc trong hồ sơ dự thầu (HSMT) mà còn là "linh hồn" thể hiện năng lực, kinh nghiệm và sự chuyên nghiệp của một nhà thầu. Một bộ BPTC bài bản, chi tiết và khả thi không chỉ giúp Chủ đầu tư tin tưởng mà còn là cơ sở cốt lõi để tính toán giá dự thầu chính xác, giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận. Bài viết này sẽ hệ thống hóa toàn bộ quy trình lập BPTC dự thầu dựa trên kinh nghiệm thực chiến tại các tổng thầu hàng đầu Việt Nam, giúp các kỹ sư tự tin chinh phục những gói thầu phức tạp nhất.

huong-dan-lap-bien-phap-thi-cong-du-thau

2. Quy trình 3 bước lập Biện pháp thi công dự thầu chuẩn

Để lập một BPTC thuyết phục, cần tuân thủ một quy trình chặt chẽ, từ khâu tiếp nhận thông tin đến khi hoàn thiện hồ sơ. Quy trình này có thể chia thành 3 giai đoạn chính.

2.1. Giai đoạn 1: Khởi động & Phân tích hồ sơ

Đây là giai đoạn nền tảng, quyết định đến 70% sự thành công của BPTC. Mục tiêu là phải "vắt kiệt" thông tin từ HSMT và hiện trạng dự án.

Mô tả:
1. Tiếp nhận và phân loại hồ sơ: Ngay khi nhận được HSMT từ các nguồn (Chủ đầu tư, Phòng Dự thầu), bộ phận Kỹ thuật cần phân loại và sắp xếp hồ sơ một cách khoa học, ví dụ theo cấu trúc: Hồ sơ mời thầu (INPUT), File thiết kế, Bản vẽ & Tiến độ, Hồ sơ dự thầu (OUTPUT).
2. Đọc kỹ HSMT, bản vẽ, Spec: Đây là bước quan trọng nhất. Cần đọc kỹ Chỉ dẫn nhà thầu, Tiêu chuẩn đánh giá kỹ thuật, Yêu cầu kỹ thuật (Technical Specifications) để xác định rõ phạm vi công việc và các yêu cầu đặc biệt.
3. Tổng hợp thông tin & Khảo sát hiện trường: Sử dụng các form mẫu chuẩn để hệ thống hóa thông tin chính của dự án: quy mô, kết cấu, điều kiện địa chất, các yêu cầu đặc biệt. Đồng thời, tiến hành khảo sát hiện trường để nắm bắt các yếu tố thực tế: đường giao thông tiếp cận, nguồn điện nước, các công trình lân cận...
4. Lập bảng phân chia công việc (Checklist): Dựa trên thông tin đã tổng hợp, lập một bảng danh sách các công việc cần triển khai cho BPTC, phân công người thực hiện và xác định thời gian hoàn thành.
Lưu ý:
- Rủi ro: Bỏ sót các yêu cầu kỹ thuật đặc thù trong Spec hoặc các điều kiện ràng buộc trong HSMT là lỗi sai nghiêm trọng, có thể dẫn đến việc BPTC bị đánh giá không đạt hoặc báo giá thiếu, gây thiệt hại lớn khi trúng thầu.
- Mẹo: Hãy tạo một "Bảng tóm tắt thông tin dự án" (Project Information Summary). Đây là "kim chỉ nam" cho toàn bộ đội ngũ, đảm bảo mọi người đều nắm rõ các thông số quan trọng của dự án.

2.2. Giai đoạn 2: Triển khai chi tiết Biện pháp thi công

Từ các thông tin đã phân tích, đội ngũ kỹ sư sẽ bắt tay vào xây dựng nội dung chi tiết cho BPTC.

Mô tả:
1. Làm rõ HSMT: Tổng hợp các câu hỏi, các điểm chưa rõ trong hồ sơ và gửi cho Chủ đầu tư/Tư vấn để làm rõ. Đây là quyền lợi của nhà thầu để đảm bảo BPTC được lập trên cơ sở thông tin chính xác nhất.
2. Thiết kế Bản vẽ BPTC: Đây là phần trực quan nhất, bao gồm:
  - Mặt bằng tổng thể công trường (bố trí văn phòng, kho bãi, cẩu tháp, cổng ra vào...).
  - Bản vẽ trình tự thi công (đặc biệt quan trọng cho phần hầm).
  - Bản vẽ chi tiết BPTC cốp pha, giàn giáo bao che.
  - Các bản vẽ biện pháp an toàn lao động.
3. Lập Thuyết minh BPTC & Tính toán kỹ thuật:
  - Thuyết minh: Diễn giải chi tiết về trình tự thi công, công nghệ áp dụng, quản lý chất lượng, an toàn lao động và bảo vệ môi trường.
  - Tính toán: Thực hiện và tổng hợp các tính toán kết cấu cần thiết để chứng minh sự an toàn và ổn định của các hệ thống tạm phục vụ thi công (VD: tính toán móng cẩu tháp, hệ shoring/kingpost, khả năng chịu lực của sàn...).
4. Lập tiến độ, kế hoạch nhân lực & thiết bị: Dựa trên BPTC đã đề xuất, lập tiến độ thi công tổng thể, đi kèm biểu đồ huy động nhân lực và danh mục máy móc thiết bị chính sẽ sử dụng.
Lưu ý chuyên gia:
- Cảnh báo: Việc sao chép BPTC từ dự án cũ mà không tùy chỉnh theo đặc thù dự án mới là một sai lầm chết người. Chủ đầu tư và Tư vấn giám sát có đủ kinh nghiệm để nhận ra điều này, khiến nhà thầu bị đánh giá thấp về năng lực.
- Best practice: Đối với các dự án phức tạp (nhà cao tầng, tầng hầm sâu), việc sử dụng mô hình 3D hoặc phim 4D để mô phỏng BPTC sẽ là một điểm cộng cực lớn, giúp Chủ đầu tư hình dung rõ ràng và đánh giá cao giải pháp của bạn.

2.3. Giai đoạn 3: Kiểm soát, Phê duyệt & Chuyển giao

Hoàn thiện hồ sơ và chuẩn bị cho các bước tiếp theo của quá trình đấu thầu.

Mô tả:
1. Kiểm soát & Tổng hợp hồ sơ: Trưởng bộ phận và các kỹ sư có kinh nghiệm sẽ rà soát chéo toàn bộ hồ sơ BPTC (bản vẽ, thuyết minh, tính toán) để đảm bảo tính nhất quán, tuân thủ HSMT và không có sai sót.
2. Chuẩn bị phỏng vấn thầu: Chuẩn bị bài trình bày (PowerPoint) tóm tắt các điểm chính, các ưu điểm của BPTC để sẵn sàng cho buổi phỏng vấn, làm rõ với Chủ đầu tư.
3. Điều chỉnh & Nộp lại: Sau buổi phỏng vấn, nếu có yêu cầu điều chỉnh từ Chủ đầu tư, cần nhanh chóng cập nhật lại BPTC và nộp lại đúng thời hạn.
4. Chuyển giao cho công trường: Sau khi trúng thầu, toàn bộ hồ sơ BPTC dự thầu cùng các lưu ý quan trọng trong quá trình đấu thầu phải được bàn giao đầy đủ cho Ban chỉ huy công trường trong buổi họp khởi động (Kick-off meeting).
Lưu ý:
- Kinh nghiệm: Việc lưu trữ hồ sơ một cách có hệ thống, bao gồm cả các BPTC đã làm, các giải pháp hay và thông tin nhà cung cấp mới, sẽ tạo ra một kho dữ liệu vô giá cho các dự án sau này.

3. Các lỗi thường gặp và cách khắc phục

Lỗi 1: BPTC quá chung chung, thiếu chi tiết.
- Hậu quả: Bị đánh giá là thiếu kinh nghiệm, không hiểu sâu về dự án.
- Giải pháp: Luôn bám sát vào bản vẽ thiết kế và yêu cầu kỹ thuật của dự án. Chi tiết hóa biện pháp cho các cấu kiện đặc biệt, các giai đoạn thi công phức tạp.
Lỗi 2: BPTC không khớp với Tiến độ và Báo giá.
- Hậu quả: Gây mâu thuẫn trong hồ sơ dự thầu, dẫn đến sai sót nghiêm trọng trong việc quản lý chi phí và tiến độ nếu trúng thầu.
- Giải pháp: Phòng Kỹ thuật và Phòng Dự thầu phải trao đổi, rà soát thông tin chặt chẽ. Mọi giải pháp kỹ thuật đưa ra phải được lượng hóa thành chi phí và thời gian.
Lỗi 3: Biện pháp thi công không khả thi về mặt không gian hoặc điều kiện thực tế.
- Hậu quả: Thể hiện sự thiếu kinh nghiệm, không khảo sát kỹ hiện trường. Ví dụ: đề xuất cẩu tháp có bán kính hoạt động vướng vào tòa nhà bên cạnh.
- Giải pháp: Luôn thực hiện bước khảo sát hiện trường một cách nghiêm túc. Vẽ mặt bằng bố trí thiết bị trên bản vẽ hiện trạng có tỷ lệ chính xác.

4. Tải ngay bộ tài liệu đầy đủ

Lý thuyết là nền tảng, nhưng tài liệu thực chiến mới là chìa khóa để bạn nâng cao kỹ năng. Kênh Xây Dựng đã tổng hợp bộ tài liệu mẫu về Biện pháp thi công, bao gồm thuyết minh và bản vẽ chi tiết từ các dự án thực tế.

5. FAQ – Giải đáp thắc mắc thường gặp

Câu hỏi 1: Biện pháp thi công dự thầu gồm những gì?
- Trả lời: Một bộ BPTC dự thầu đầy đủ thường bao gồm 4 thành phần chính: (1) Thuyết minh biện pháp thi công, (2) Bộ bản vẽ BPTC, (3) Tiến độ thi công tổng thể, và (4) Kế hoạch huy động nhân lực, vật tư, thiết bị.
Câu hỏi 2: Sự khác biệt chính giữa BPTC dự thầu và BPTC triển khai thi công?
- Trả lời: BPTC dự thầu tập trung vào việc trình bày giải pháp tổng thể, khả thi và tối ưu để thuyết phục Chủ đầu tư và thắng thầu. BPTC triển khai thi công là tài liệu chi tiết hóa, đã được phê duyệt để hướng dẫn trực tiếp cho việc thi công tại công trường, có thể được cập nhật và điều chỉnh sâu hơn về mặt kỹ thuật chi tiết.
Câu hỏi 3: Ai là người chịu trách nhiệm chính lập BPTC dự thầu trong công ty xây dựng?
- Trả lời: Thông thường, Phòng Kỹ thuật là đơn vị chủ trì, chịu trách nhiệm chính về việc lập BPTC dự thầu. Quá trình này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ với Phòng Đấu thầu (để đảm bảo chi phí hợp lý) và Ban Lãnh đạo (để phê duyệt các giải pháp quan trọng).