Biện Pháp Thi Công Mặt Đường Bê Tông Xi Măng (BTXM) Chi Tiết & Tải File Báo Cáo Mẫu

05-10-2025 KXD Team

1. Giới thiệu tổng quan

Thi công mặt đường bê tông xi măng (BTXM) là một hạng mục quan trọng, đòi hỏi kỹ thuật và quy trình quản lý chất lượng nghiêm ngặt để đảm bảo khả năng chịu lực, độ bền và sự êm thuận cho công trình. Việc nắm vững biện pháp thi công, từ khâu chuẩn bị vật liệu đến đổ bê tông, bảo dưỡng và nghiệm thu, là yêu cầu bắt buộc đối với mọi kỹ sư giám sát và nhà thầu. Bài viết này sẽ hệ thống hóa toàn bộ quy trình thi công mặt đường BTXM dựa trên kinh nghiệm thực tế tại dự án và các tiêu chuẩn kỹ thuật hiện hành, đồng thời cung cấp bộ tài liệu báo cáo rải thử mẫu để bạn đọc tham khảo.

2. Chuẩn bị thi công mặt đường BTXM: Vật liệu & Thiết bị

Công tác chuẩn bị kỹ lưỡng là yếu tố quyết định 50% thành công của chất lượng mặt đường. Mọi vật liệu, thiết bị và nhân lực đều phải sẵn sàng và được kiểm soát chặt chẽ.

2.1. Yêu cầu kỹ thuật đối với vật liệu

Xi măng: Sử dụng xi măng Pooc lăng PCB40, phải là loại xi măng lò quay, có ngày sản xuất và lô hàng rõ ràng. Mọi lô xi măng nhập về công trường đều phải được lấy mẫu thí nghiệm kiểm tra trước khi sử dụng.
Cát: Sử dụng cát vàng, sạch, với hàm lượng bùn sét không quá 3% và mica không quá 1% khối lượng.
Đá dăm: Cốt liệu đá phải sạch, không lẫn tạp chất hữu cơ, cường độ nén phải cao hơn mác bê tông thiết kế. Kích thước hạt lớn nhất không vượt quá 1/3 chiều dày tấm bê tông.
Cốt thép: Thép phải có chứng chỉ xuất xưởng và được lấy mẫu thí nghiệm kiểm tra cơ lý tại công trường. Thép phải được làm sạch, uốn nắn theo đúng bản vẽ thiết kế, nhiệt độ khi uốn không dưới 5°C.
Phụ gia: Có thể sử dụng phụ gia để tăng nhanh cường độ, rút ngắn thời gian ninh kết, cho phép thông xe sớm (dự kiến 7 ngày đạt 95% cường độ).
Cấp phối bê tông (tham khảo cho mác C30/35):

Loại vật liệu	Đơn vị	Khối lượng cho 1m³ bê tông
Xi măng PCB40	kg	423
Nước	Lít	165
Cát vàng	kg	786
Đá dăm	kg	1075
Phụ gia	Lít	4.65

2.2. Danh mục máy móc, thiết bị và nhân lực

Thiết bị chính: Trạm trộn bê tông, xe vận chuyển (xe mix), máy bơm nước, máy phát điện, đầm dùi, đầm thước, đầm mặt, con lăn tạo nhám.
Nhân lực: Phân chia thành các tổ đội chuyên trách: tổ cốt thép, tổ lắp đặt ván khuôn, và tổ đổ bê tông để tối ưu hóa tiến độ. Yêu cầu phải có cán bộ kỹ thuật và thí nghiệm viên hiện trường giám sát liên tục.

3. Quy trình 5 bước thi công mặt đường bê tông xi măng chuẩn kỹ thuật

3.1. Bước 1: Công tác chuẩn bị và lắp đặt ván khuôn, cốt thép

Mô tả: Định vị chính xác vị trí, cao độ các tấm bê tông theo bản vẽ thi công. Ván khuôn thường được chế tạo từ gỗ phủ phim kết hợp khung thép hộp để đảm bảo độ cứng, phẳng và không biến dạng. Cốt thép được gia công sẵn, vận chuyển ra vị trí và lắp đặt bằng cẩu, kê trên các con kê bê tông đúc sẵn để đảm bảo chiều dày lớp bê tông bảo vệ.
Lưu ý chuyên gia: Con kê phải là bê tông mác tương đương bê tông mặt đường. Tuyệt đối không dùng gạch vỡ hoặc đá để kê cốt thép vì sẽ tạo điểm yếu cục bộ. Ván khuôn phải được chống giữ chắc chắn, các khe nối phải kín để tránh mất nước xi măng khi đầm.

3.2. Bước 2: Đổ và phân phối bê tông

Mô tả: Bê tông được vận chuyển từ trạm trộn bằng xe chuyên dụng. Xe sẽ đứng ở làn bên cạnh và đổ trực tiếp vào khu vực thi công. Đổ bê tông theo phương pháp lùi, bắt đầu từ điểm xa nhất và tiến dần về phía trước. Công nhân sẽ dùng xẻng, cào để san gạt sơ bộ bê tông đều khắp bề mặt tấm.
Lưu ý chuyên gia: Phải kiểm tra độ sụt của bê tông tại công trường trước mỗi ca đổ. Không đổ bê tông từ độ cao quá 1.5m để tránh phân tầng. Quá trình đổ phải diễn ra liên tục trong phạm vi một tấm để đảm bảo tính toàn khối.

3.3. Bước 3: Đầm lèn và hoàn thiện bề mặt

Mô tả: Sử dụng đầm dùi để đầm các vị trí góc cạnh, xung quanh cốt thép và thanh truyền lực. Sau đó, dùng đầm thước, đầm bàn (đầm mặt) để đầm và làm phẳng bề mặt. Thợ hoàn thiện sẽ gạt bỏ bê tông thừa và xoa phẳng mặt bằng bay, bàn xoa.
Lưu ý chuyên gia: Đầm dùi phải được rút lên từ từ để tránh tạo lỗ rỗng. Đầm thước phải kéo trượt trên mặt ván khuôn, đảm bảo bề mặt được cán phẳng theo đúng cao độ thiết kế.

3.4. Bước 4: Tạo nhám chống trượt

Mô tả: Sau khi bề mặt bê tông se lại (không còn đọng nước), dùng con lăn hoặc bàn chải chuyên dụng kéo trên bề mặt để tạo các rãnh nhám chống trượt theo chiều ngang đường.
Lưu ý chuyên gia: Thời điểm tạo nhám là quan trọng nhất. Nếu làm quá sớm, rãnh sẽ bị bê tông chảy lấp lại. Nếu quá muộn, bê tông đã cứng, không thể tạo được chiều sâu rãnh yêu cầu, ảnh hưởng đến khả năng chống trượt của mặt đường.

3.5. Bước 5: Bảo dưỡng và cắt khe co giãn

Mô tả: Ngay sau khi tạo nhám, bề mặt phải được phun một lớp hợp chất bảo dưỡng hoặc phủ bao tải/nilon và tưới nước giữ ẩm liên tục. Sau khoảng 1 ngày, khi bê tông đủ cường độ, tiến hành tháo dỡ ván khuôn thành để thi công các tấm kế tiếp. Việc cắt khe co, khe giãn được thực hiện bằng máy cắt chuyên dụng sau khi bê tông đông kết (thường từ 12-24h).
Lưu ý chuyên gia: Bảo dưỡng là công đoạn cực kỳ quan trọng. Nếu không giữ ẩm đủ, bê tông sẽ bị nứt bề mặt do co ngót. Việc cắt khe phải đúng thời điểm, nếu cắt quá sớm sẽ làm mẻ cạnh, quá muộn sẽ gây nứt ngẫu nhiên do ứng suất nội tại. Chiều sâu vết cắt thường bằng 1/4 đến 1/3 chiều dày tấm bê tông.

4. Các lỗi thường gặp và cách khắc phục

Lỗi 1: Nứt bề mặt (nứt chân chim).
- Nguyên nhân: Do mất nước đột ngột trong giai đoạn đầu, bảo dưỡng không tốt.
- Giải pháp: Phải che phủ và tưới nước giữ ẩm ngay sau khi hoàn thiện. Đặc biệt chú ý khi thi công dưới trời nắng to, gió hanh.
Lỗi 2: Bề mặt không bằng phẳng.
- Nguyên nhân: Ván khuôn bị lún, cong vênh; công tác gạt thước, xoa mặt không cẩn thận.
- Giải pháp: Gia cố ván khuôn chắc chắn. Dùng thước 3m kiểm tra độ bằng phẳng liên tục trong quá trình thi công và sửa ngay khi bê tông còn ướt.
Lỗi 3: Rỗ bề mặt, rỗ tổ ong.
- Nguyên nhân: Đầm không kỹ, cấp phối bê tông khô, đổ bê tông bị phân tầng.
- Giải pháp: Kiểm tra độ sụt trước khi đổ, đảm bảo đầm kỹ các góc cạnh và xung quanh cốt thép.

5. Tải ngay bộ tài liệu đầy đủ

Để hiểu rõ hơn về quy trình và các biểu mẫu áp dụng thực tế tại dự án, đừng bỏ lỡ bộ tài liệu độc quyền từ Kênh Xây Dựng. File PDF Biện pháp thi công chi tiết và Báo cáo kết quả rải thử sẽ giúp bạn nắm vững mọi khía cạnh kỹ thuật và quản lý chất lượng.

6. FAQ – Giải đáp thắc mắc thường gặp

Câu hỏi 1: Cường độ yêu cầu cho mặt đường BTXM là bao nhiêu?
- Trả lời: Cường độ bê tông phụ thuộc vào cấp đường và tải trọng thiết kế. Phổ biến nhất là sử dụng bê tông mác 30MPa đến 35MPa (C30/37), được kiểm tra thông qua cường độ chịu kéo khi uốn của mẫu dầm hoặc cường độ ép chẻ của mẫu khoan lõi tại hiện trường.
Câu hỏi 2: Tại sao phải cắt khe trên mặt đường bê tông?
- Trả lời: Bê tông giãn nở khi nhiệt độ tăng và co lại khi nhiệt độ giảm. Việc cắt khe (khe co, khe giãn) nhằm mục đích tạo ra các điểm yếu có kiểm soát, định hướng cho các vết nứt xảy ra tại vị trí mong muốn, tránh hiện tượng nứt vỡ ngẫu nhiên trên bề mặt tấm.
Câu hỏi 3: Thời gian bảo dưỡng mặt đường BTXM tối thiểu là bao lâu?
- Trả lời: Thời gian bảo dưỡng giữ ẩm liên tục tối thiểu là 7 ngày. Trong điều kiện thời tiết hanh khô, có thể cần kéo dài thời gian bảo dưỡng. Việc này rất quan trọng để bê tông đạt đủ cường độ và hạn chế nứt do co ngót.