Biện pháp thi công cốp pha dầm sàn khối đế: Hướng dẫn chi tiết & File CAD

30-09-2025 KXD Team

1. Giới thiệu tổng quan

Thi công cốp pha dầm sàn, đặc biệt tại khu vực khối đế của các tòa nhà cao tầng, là một trong những công tác quan trọng nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng, tiến độ và sự an toàn của toàn bộ kết cấu. Khối đế thường có kết cấu phức tạp với các dầm nhịp lớn, sàn chịu tải nặng, đòi hỏi một biện pháp thi công được tính toán kỹ lưỡng và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật.

Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng thể, chi tiết về quy trình thi công cốp pha dầm sàn khối đế, đi kèm những kinh nghiệm thực chiến và cảnh báo lỗi sai phổ biến, giúp các kỹ sư tự tin triển khai và giám sát công việc tại công trường.

2. Quy trình thi công cốp pha dầm sàn chuẩn kỹ thuật

Quy trình lắp dựng cốp pha dầm sàn được thực hiện qua 5 bước cốt lõi, đảm bảo sự chính xác, ổn định và an toàn cho kết cấu.

2.1. Bước 1: Công tác chuẩn bị

Mô tả: Kiểm tra và dọn dẹp sạch sẽ mặt bằng thi công. Tập kết đầy đủ vật tư đã được kiểm định chất lượng: ván khuôn (ván phim, cốp pha thép), hệ giáo chống (giáo nêm, giáo ringlock), xà gồ, phụ kiện (ty ren, bát chuồn, chốt nêm...). Thực hiện công tác trắc đạc, định vị tim trục, cao độ dầm sàn chính xác theo bản vẽ thiết kế.
Lưu ý chuyên gia: Luôn chuẩn bị vật tư dư 5-10% so với khối lượng tính toán để dự phòng hao hụt và các tình huống phát sinh. Mặt bằng tập kết vật tư phải được quy hoạch gọn gàng, không cản trở lối đi và các công tác khác.

2.2. Bước 2: Lắp dựng hệ giáo chống và đà giáo

Mô tả: Lắp dựng hệ giáo chống theo đúng khoảng cách quy định trong bản vẽ biện pháp thi công (ví dụ: HBC-25LVL-CPDS-06, HBC-25LVL-CPDS-10...). Các chân giáo phải được đặt trên mặt phẳng ổn định, có tấm lót chống lún. Sau khi lắp dựng các cây giáo đơn lẻ, tiến hành liên kết chúng thành một hệ thống không gian bằng các thanh giằng ngang, giằng chéo để đảm bảo ổn định tổng thể. Rải xà gồ cấp 1 (đà chính) và xà gồ cấp 2 (đà phụ) lên đỉnh hệ giáo.
Lưu ý chuyên gia: Sai lầm chết người là bỏ qua các thanh giằng chéo. Hệ giáo không giằng chéo đầy đủ sẽ rất yếu, dễ bị xô lệch và sụp đổ khi chịu tải trọng bê tông. Luôn dùng máy thủy bình hoặc laser để kiểm tra cao độ mặt trên của hệ xà gồ, đảm bảo độ phẳng cho toàn bộ mặt sàn.

2.3. Bước 3: Lắp dựng ván khuôn cốp pha dầm, sàn

Mô tả: Lắp dựng cốp pha thành dầm trước, sau đó đến cốp pha đáy dầm và cuối cùng là trải ván khuôn mặt sàn. Các tấm ván khuôn phải được liên kết chắc chắn với nhau và với hệ đà giáo. Các mối ghép phải đảm bảo kín khít để tránh mất nước xi măng khi đổ bê tông.
Lưu ý chuyên gia: Tại vị trí các dầm lớn hoặc dầm chuyển, cần gia cường hệ chống bằng các cây chống tăng tại giữa nhịp để chống võng cho cốp pha đáy dầm trong quá trình thi công. Quét một lớp dầu chống dính lên toàn bộ bề mặt cốp pha tiếp xúc với bê tông để việc tháo dỡ sau này dễ dàng và bề mặt bê tông đẹp hơn.

2.4. Bước 4: Nghiệm thu và bàn giao

Mô tả: Sau khi lắp dựng xong, kỹ sư hiện trường tiến hành nghiệm thu nội bộ, kiểm tra các thông số: tim trục, cao độ, kích thước hình học, độ phẳng, độ kín khít, độ ổn định của hệ thống. Khi đã đạt yêu cầu, lập biên bản nghiệm thu và mời Tư vấn giám sát để nghiệm thu chính thức trước khi chuyển sang công tác thi công cốt thép.
Lưu ý chuyên gia: Tham chiếu TCVN 4453:1995 về sai số cho phép khi lắp dựng cốp pha. Ví dụ: sai số về chiều dài hoặc khoảng cách giữa các kết cấu không được vượt quá ±20 mm, sai số về cao độ mặt trên cốp pha sàn không quá ±10 mm.

2.5. Bước 5: Tháo dỡ cốp pha dầm sàn

Mô tả: Công tác tháo dỡ chỉ được thực hiện khi bê tông đã đạt đủ cường độ cho phép theo thiết kế. Tiến hành tháo dỡ theo nguyên tắc: bộ phận nào lắp sau thì tháo trước, kết cấu không chịu lực (cốp pha thành dầm) tháo trước, kết cấu chịu lực (cốp pha đáy dầm, sàn) tháo sau. Tháo dỡ dần dần, tránh gây va đập mạnh hoặc tải trọng đột ngột lên kết cấu.
Lưu ý chuyên gia: Tuyệt đối không tháo dỡ cốp pha đáy dầm, sàn khi bê tông chưa đạt tối thiểu 70% cường độ thiết kế (hoặc theo chỉ định cụ thể của Chỉ dẫn kỹ thuật dự án). Giữ lại một phần hệ giáo chống chịu lực (giáo an toàn) để đảm bảo kết cấu tiếp tục phát triển cường độ.

3. Các lỗi thường gặp và cách khắc phục

Lỗi 1: Phình cốp pha, chảy nước xi măng.
- Hậu quả: Kích thước cấu kiện bị sai lệch, bê tông bị rỗ, tốn chi phí sửa chữa, đục đẽo.
- Giải pháp: Liên kết các tấm ván khuôn phải chắc chắn, các khe hở phải được xử lý bằng gioăng cao su hoặc băng keo chuyên dụng. Hệ gông, ty ren phải đủ và được siết chặt.
Lỗi 2: Hệ giáo chống không đủ khả năng chịu lực.
- Hậu quả: Gây võng, nứt kết cấu, trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến sập đổ trong lúc đổ bê tông, gây tai nạn lao động.
- Giải pháp: Tuân thủ 100% mật độ và cách bố trí giáo chống theo bản vẽ biện pháp thi công đã được duyệt. Không tự ý thay đổi hoặc tháo bớt cây chống. Nền đất đặt chân giáo phải được gia cố chắc chắn.
Lỗi 3: Tháo dỡ cốp pha quá sớm.
- Hậu quả: Kết cấu bị biến dạng, xuất hiện các vết nứt nguy hiểm, không thể khắc phục.
- Giải pháp: Phải có kết quả nén mẫu bê tông tại phòng thí nghiệm để xác định cường độ thực tế trước khi quyết định tháo dỡ. Tuân thủ nghiêm ngặt thời gian quy định trong tiêu chuẩn và chỉ dẫn của dự án.

4. Tải ngay bộ tài liệu đầy đủ (Link tải dưới cùng bài viết)

Để nắm vững toàn bộ quy trình, các yêu cầu kỹ thuật chi tiết và xem checklist nghiệm thu, các kỹ sư không thể bỏ qua bộ tài liệu đầy đủ của chúng tôi. File bao gồm thuyết minh biện pháp thi công và bộ bản vẽ mẫu AutoCAD.

5. FAQ – Giải đáp thắc mắc thường gặp

Câu hỏi 1: Thời gian tháo dỡ cốp pha dầm sàn theo TCVN là bao lâu?
- Trả lời: Theo TCVN 4453:1995, thời gian tháo dỡ phụ thuộc vào cường độ bê tông. Khi bê tông đạt cường độ từ 50% đến 70% cường độ thiết kế, có thể tháo dỡ các bộ phận chịu lực như cốp pha đáy dầm, sàn (với nhịp <8m), nhưng phải giữ lại các cột chống an toàn. Đối với các kết cấu nhịp lớn >8m, cần đợi bê tông đạt cường độ cao hơn theo yêu cầu của thiết kế.
Câu hỏi 2: Cần lưu ý gì về an toàn khi thi công cốp pha trên cao?
- Trả lời: An toàn là ưu tiên số một. Công nhân phải được trang bị đầy đủ bảo hộ lao động (dây an toàn, mũ, giày...). Sàn thao tác phải chắc chắn, có lan can an toàn. Khu vực bên dưới phải có biển báo nguy hiểm, giăng dây cảnh báo để tránh người không phận sự đi vào.
Câu hỏi 3: Làm thế nào để đảm bảo bề mặt bê tông sau khi tháo cốp pha được phẳng đẹp?
- Trả lời: Chất lượng bề mặt bê tông phụ thuộc vào 3 yếu tố: chất lượng ván khuôn (ưu tiên dùng ván phim mới, phẳng), việc vệ sinh sạch sẽ bề mặt ván và quét lớp dầu chống dính đều trước khi lắp dựng, và chất lượng vữa bê tông (độ sụt phù hợp, đầm dùi kỹ).