Biện Pháp Thi Công Cống Hộp Đổ Tại Chỗ (Chi Tiết A-Z Bản vẽ CAD + Thuyết minh]

02-10-2025 KXD Team

1. Giới thiệu tổng quan

Thi công cống hộp bê tông cốt thép đổ tại chỗ là một hạng mục quan trọng trong các dự án hạ tầng giao thông, thủy lợi. Việc nắm vững biện pháp thi công chi tiết không chỉ đảm bảo chất lượng, tiến độ mà còn tối ưu hóa chi phí và đảm bảo an toàn tuyệt đối. Bài viết này, dựa trên tài liệu từ dự án thực tế, sẽ hệ thống hóa toàn bộ quy trình từ A-Z, bổ sung các kinh nghiệm và cảnh báo rủi ro từ chuyên gia, giúp các kỹ sư tự tin triển khai công việc tại công trường.

2. Quy trình thi công cống hộp đổ tại chỗ chi tiết

Quy trình thi công được thực hiện tuần tự theo các bước nghiêm ngặt, từ công tác chuẩn bị đến khi hoàn thiện và nghiệm thu.

2.1. Chuẩn bị mặt bằng và định vị tim cống

Mô tả: Sử dụng máy toàn đạc điện tử và máy thủy bình để xác định chính xác vị trí tim móng, phạm vi hố đào theo hồ sơ thiết kế. Đồng thời, thi công hệ thống mương tạm, đê vây để dẫn dòng, ngăn nước chảy vào khu vực thi công.
Lưu ý chuyên gia: Việc định vị phải được thực hiện bởi trắc đạc viên có kinh nghiệm và kiểm tra chéo để tránh sai sót. Hệ thống dẫn dòng phải được tính toán đủ khả năng thoát nước, đặc biệt trong mùa mưa.

2.2. Đào hố móng

Mô tả: Sử dụng máy đào kết hợp nhân công để đào đất hố móng đến cao độ thiết kế. Đất đào được vận chuyển ngay đến vị trí tập kết quy định. Mái taluy hố đào thường có độ dốc 1:1, nhưng có thể điều chỉnh tùy thuộc vào địa chất thực tế để đảm bảo ổn định.
Lưu ý chuyên gia: Sau khi đào xong, phải kiểm tra lại cao độ và tình trạng nền đất. Nếu nền đất yếu hơn so với khảo sát, phải báo cáo ngay cho Tư vấn giám sát và Chủ đầu tư để có phương án xử lý kịp thời.

2.3. Thi công lớp đá dăm đệm và bê tông lót

Mô tả: Rải lớp đá dăm đệm và lu lèn chặt bằng đầm cóc để đạt độ chặt yêu cầu theo thiết kế. Sau đó, lắp dựng ván khuôn và đổ lớp bê tông lót móng cống.
Lưu ý chuyên gia: Lớp bê tông lót có vai trò tạo mặt phẳng sạch sẽ để lắp dựng cốt thép, chống mất nước xi măng cho lớp bê tông móng và hạn chế sự xâm nhập của các yếu tố có hại từ đất nền.

2.4. Gia công & Lắp dựng cốt thép

Mô tả: Cốt thép được gia công (cắt, uốn) tại xưởng hoặc tại công trường theo đúng hình dạng, kích thước trong bản vẽ. Việc nối cốt thép ưu tiên nối buộc so le, đối với các thép chịu lực đường kính lớn có thể dùng mối nối hàn hoặc coupler theo chỉ định của thiết kế. Cốt thép được lắp dựng đúng vị trí, liên kết chắc chắn và kê trên các cục kê bê tông đúc sẵn.
Lưu ý chuyên gia: Toàn bộ cốt thép trước khi lắp dựng phải được làm sạch gỉ sét, dầu mỡ hay tạp chất. Kiểm tra kỹ lưỡng lớp bê tông bảo vệ (khoảng cách từ cốt thép đến mép ván khuôn) để đảm bảo kết cấu làm việc lâu dài.

2.5. Lắp dựng ván khuôn, đà giáo

Mô tả: Hệ ván khuôn (thường là ván khuôn thép) và đà giáo được lắp dựng đảm bảo độ cứng, ổn định, kín khít và đúng với kích thước hình học của cống. Bề mặt ván khuôn tiếp xúc với bê tông phải được làm sạch và quét một lớp dầu chống dính.
Lưu ý chuyên gia: Kiểm tra kỹ các mối ghép, nếu có khe hở phải dùng gioăng cao su hoặc vật liệu chèn chuyên dụng để bịt kín, tránh mất nước xi măng khi đầm bê tông. Hệ đà giáo phải được đặt trên nền cứng, ổn định.

2.6. Đổ bê tông thân cống (3 giai đoạn)

Mô tả: Công tác đổ bê tông thân cống thường được chia làm 3 đợt để đảm bảo chất lượng và kiểm soát áp lực lên ván khuôn:
1. Đợt 1: Đổ bê tông bản đáy.
2. Đợt 2: Đổ bê tông tường thân cống.
3. Đợt 3: Đổ bê tông bản nắp cống.
Lưu ý chuyên gia: Bê tông phải được đổ từ độ cao không quá 1.5m để tránh phân tầng. Sử dụng đầm dùi để đầm kỹ, đảm bảo bê tông lèn chặt vào mọi góc cạnh và xung quanh cốt thép. Mạch ngừng thi công giữa các đợt phải được xử lý bề mặt (làm nhám, vệ sinh, tưới ẩm) trước khi đổ lớp bê tông tiếp theo.

2.7. Bảo dưỡng và tháo dỡ ván khuôn

Mô tả: Ngay sau khi đổ, bề mặt bê tông phải được bảo dưỡng ẩm liên tục trong ít nhất 7 ngày bằng cách phủ bao tải ướt, phun nước hoặc dùng hợp chất bảo dưỡng. Ván khuôn chỉ được tháo dỡ khi bê tông đạt cường độ yêu cầu (thường trên 70% cường độ thiết kế đối với các cấu kiện chịu lực).
Lưu ý chuyên gia: Việc bảo dưỡng là cực kỳ quan trọng, quyết định đến cường độ và khả năng chống nứt của bê tông. Tháo dỡ ván khuôn phải thực hiện nhẹ nhàng, tránh gây va đập mạnh làm ảnh hưởng đến kết cấu.

2.8. Thi công hoàn thiện

Mô tả: Sau khi hoàn thành thân cống, tiến hành thi công các hạng mục còn lại như tường đầu, tường cánh, sân cống. Quét 2 lớp nhựa đường nóng lên bề mặt bên ngoài của thân và tường cống để chống thấm. Tiến hành đắp đất mang cống, gia cố mái taluy và hoàn thiện, dọn dẹp công trường.
Lưu ý chuyên gia: Vật liệu đắp mang cống phải là vật liệu thoát nước tốt và được đầm nén theo từng lớp để đảm bảo độ chặt, tránh gây áp lực ngang quá lớn lên thành cống.

3. Các lỗi thường gặp và cách khắc phục

Lỗi 1: Bê tông bị rỗ, lộ cốt thép.
- Hậu quả: Giảm khả năng chịu lực, cốt thép bị ăn mòn, giảm tuổi thọ công trình.
- Giải pháp: Đảm bảo ván khuôn kín khít. Đầm bê tông kỹ lưỡng, đúng kỹ thuật, đặc biệt là các vị trí góc cạnh và khu vực mật độ thép dày. Chiều cao rơi tự do của bê tông không quá 1.5m.
Lỗi 2: Sai lệch vị trí, kích thước cốt thép.
- Hậu quả: Kết cấu không đủ khả năng chịu lực như thiết kế.
- Giải pháp: Gia công cốt thép đúng bản vẽ. Sử dụng đủ con kê bê tông để đảm bảo chiều dày lớp bảo vệ. Buộc cốt thép chắc chắn để không bị xê dịch trong quá trình đổ bê tông. Nghiệm thu kỹ lưỡng trước khi đóng ván khuôn.
Lỗi 3: Nứt bề mặt bê tông sau khi đổ.
- Hậu quả: Mất thẩm mỹ, tạo điều kiện cho nước và các tác nhân ăn mòn xâm nhập.
- Giải pháp: Thực hiện công tác bảo dưỡng ẩm ngay lập tức và liên tục sau khi bê tông bắt đầu ninh kết. Che chắn bề mặt bê tông khỏi nắng gắt và gió mạnh để tránh mất nước đột ngột.

4. Tải ngay bộ tài liệu đầy đủ (Link tải dưới bài viết)

Để có được cái nhìn chi tiết nhất, bao gồm cả bản vẽ AutoCAD mẫu và file thuyết minh biện pháp thi công đầy đủ từ dự án thực tế, hãy tải ngay bộ tài liệu độc quyền của Kênh Xây Dựng.

5. FAQ – Giải đáp thắc mắc thường gặp

Câu hỏi 1: Khi nào thì được phép tháo dỡ ván khuôn cống hộp?
- Trả lời: Ván khuôn, đà giáo chịu lực chỉ được tháo dỡ khi bê tông đạt trên 70% cường độ thiết kế. Đối với ván khuôn thành bên không chịu lực, có thể tháo sớm hơn để tiện cho việc bảo dưỡng. Thời gian cụ thể phụ thuộc vào cấp phối bê tông, điều kiện thời tiết và kết quả thí nghiệm nén mẫu thực tế tại hiện trường.
Câu hỏi 2: Tại sao phải đổ bê tông thân cống thành nhiều đợt?
- Trả lời: Việc thi công thân cống thành 3 đợt (đáy, tường, nắp) giúp kiểm soát áp lực thủy tĩnh của bê tông lên ván khuôn thành, tránh bị phình, biến dạng. Đồng thời, nó giúp việc xử lý mạch ngừng thi công được chủ động và đảm bảo chất lượng tốt hơn, tạo sự liên kết vững chắc giữa các bộ phận của kết cấu.
Câu hỏi 3: Yêu cầu kỹ thuật đối với mạch ngừng thi công là gì?
- Trả lời: Mạch ngừng thi công phải được đặt ở vị trí có lực cắt và momen uốn nhỏ. Trước khi đổ lớp bê tông mới, bề mặt bê tông cũ của mạch ngừng cần được xử lý kỹ: đục tẩy lớp xi măng yếu trên bề mặt, làm nhám, vệ sinh sạch sẽ bằng nước và giữ ẩm để đảm bảo hai lớp bê tông bám dính tốt, tạo thành một khối liền.