Bản Vẽ Biện Pháp Thi Công Nền Đường

05-10-2025 KXD Team

1. Giới thiệu tổng quan

Bản vẽ biện pháp thi công (BPTC) nền đường không chỉ là một tài liệu kỹ thuật, mà là "kim chỉ nam" cho toàn bộ quá trình thi công, từ công tác đào đắp đầu tiên đến khâu lu lèn hoàn thiện. Một bản vẽ chi tiết, chuẩn xác là yếu tố quyết định đến chất lượng, tiến độ và sự an toàn của cả tuyến đường. Bài viết này của Kênh Xây Dựng sẽ đi sâu phân tích cấu trúc một bản vẽ BPTC nền đường chuyên nghiệp, đồng thời cung cấp bộ tài liệu mẫu (CAD & PDF) để các kỹ sư tham khảo và ứng dụng trực tiếp vào dự án.

2. Hướng dẫn đọc bản vẽ biện pháp thi công nền đường chuẩn kỹ thuật

Việc đọc hiểu bản vẽ không chỉ dừng lại ở các đường nét mà là nắm bắt được ý đồ của người thiết kế và lường trước các công việc cần thực hiện tại hiện trường.

2.1. Bố cục tổng thể và các thành phần chính

Mô tả: Một bộ bản vẽ BPTC nền đường hoàn chỉnh thường bao gồm:
- Mặt bằng tổng thể: Thể hiện phạm vi thi công, vị trí các tuyến đường, hướng thi công, vị trí bãi tập kết vật liệu, đường công vụ, hệ thống biển báo an toàn và sơ đồ di chuyển của máy móc thiết bị.
- Mặt cắt ngang điển hình: Đây là phần quan trọng nhất, thể hiện chi tiết cấu tạo các lớp vật liệu của nền đường (nền đào, nền đắp), chiều dày, độ dốc ngang, và cao độ thiết kế.
- Chi tiết cấu tạo: Các bản vẽ chi tiết hóa các nút giao, cống rãnh thoát nước tạm, gia cố ta luy...
Lưu ý chuyên gia: Luôn đối chiếu mặt bằng tổng thể với mặt cắt ngang để hình dung rõ trình tự thi công. Đừng bỏ qua các ghi chú về hệ thống thoát nước tạm, vì đây là nguyên nhân hàng đầu gây hư hỏng nền đường trong mùa mưa.

2.2. Quy trình thi công chi tiết theo bản vẽ

Mô tả: Trình tự các bước thi công phải được thể hiện hoặc ghi chú rõ ràng trên bản vẽ, thường bao gồm:
1. Dọn dẹp mặt bằng & Bóc hữu cơ: Làm sạch thực bì, cây cối và lớp đất bề mặt không phù hợp.
2. Định vị tim, mép đường: Dùng máy toàn đạc để xác định chính xác vị trí tuyến đường.
3. Thi công đào/đắp: Tiến hành đào đất tới cao độ thiết kế (nền đào) hoặc đắp đất từng lớp (nền đắp).
4. Lu lèn: Sử dụng lu rung, lu tĩnh để đầm nén từng lớp vật liệu đạt độ chặt yêu cầu (thường là K95, K98).
5. Kiểm tra & Nghiệm thu: Đo đạc cao độ, độ dốc và kiểm tra độ chặt bằng phễu rót cát hoặc các phương pháp khác.
Lưu ý chuyên gia: Đối với nền đắp, chiều dày mỗi lớp không nên vượt quá 20-25cm để đảm bảo lu lèn hiệu quả. Với các vị trí đường cong, việc lu phải được thực hiện từ phía bụng đường cong vào phía lưng đường cong để chống văng vật liệu.

3. Các lỗi thường gặp và cách khắc phục

Lỗi 1: Phân lớp đất đắp quá dày
- Hậu quả: Lớp đất bên dưới không đạt độ chặt yêu cầu, gây lún sụt cục bộ sau khi đưa vào sử dụng.
- Giải pháp: Tuân thủ nghiêm ngặt chiều dày lớp đắp trong thuyết minh và bản vẽ (thường ≤ 25cm). Kỹ sư giám sát phải kiểm tra chiều dày trước mỗi ca lu lèn.
Lỗi 2: Không đảm bảo độ dốc thoát nước mặt
- Hậu quả: Nước mưa đọng lại trên bề mặt, thẩm thấu xuống các lớp vật liệu bên dưới, làm giảm cường độ và gây phá hoại kết cấu nền đường.
- Giải pháp: Sử dụng máy san tự hành có gắn cảm biến laser để tạo độ dốc chính xác. Thường xuyên kiểm tra bằng máy thủy bình trong suốt quá trình san gạt.
Lỗi 3: Bỏ qua công tác xử lý nền đất yếu
- Hậu quả: Gây lún không đều, trượt sạt mái ta luy, ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết cấu toàn tuyến đường.
- Giải pháp: Phải nghiên cứu kỹ địa chất và tuân thủ tuyệt đối các chỉ dẫn xử lý nền đất yếu trong bản vẽ (ví dụ: bóc vét bùn, đắp vải địa kỹ thuật, cọc cát...).

4. Tải ngay bộ tài liệu đầy đủ

Để giúp các kỹ sư tiết kiệm thời gian và có một nguồn tham khảo đáng tin cậy, Kênh Xây Dựng đã biên soạn bộ bản vẽ biện pháp thi công nền đường đầy đủ, chuyên nghiệp, bao gồm cả file PDF và file AutoCAD có thể chỉnh sửa.

5. FAQ – Giải đáp thắc mắc thường gặp

Câu hỏi 1: Nền đường K95 và K98 khác nhau như thế nào?
- Trả lời: K95 và K98 là chỉ số thể hiện độ chặt của nền đường, tương ứng với độ đầm nén đạt 95% và 98% so với độ chặt lớn nhất trong phòng thí nghiệm (theo phương pháp Proctor). Nền K98 yêu cầu đầm nén chặt hơn, thường áp dụng cho lớp trên cùng của nền đường (subgrade) để tăng khả năng chịu lực.
Câu hỏi 2: Cần tuân thủ TCVN nào khi thi công nền đường?
- Trả lời: Tiêu chuẩn quan trọng nhất là TCVN 4447:2012 "Công tác đất - Thi công và nghiệm thu". Ngoài ra còn có các tiêu chuẩn liên quan đến vật liệu đắp và các thí nghiệm kiểm tra chất lượng.
Câu hỏi 3: Tần suất kiểm tra độ chặt nền đường như thế nào là hợp lý?
- Trả lời: Theo quy định chung, với đường ô tô, mật độ kiểm tra là 200-300m dài/1 điểm trên một làn xe. Tuy nhiên, tần suất có thể tăng lên ở các vị trí xung yếu như đường cong, đoạn nối hoặc khi có nghi ngờ về chất lượng thi công.